Türkiye de Modern Bilincin Oluşumu

Monolitik bir tavırla, yalnızca modern düşüncenin ölçüleri ile Osmanlı; Türk modernleşme tecrübesini anlamaya çalışan düşünürler; zorunlu olarak; modernleşme sürecinin ve modern bilincin “çatışmacı” bir tarzda ilerleyerek kendisini kabul ettirdiği gibi fizikalist bir bakış açısından kurtulamayacaktır; Hâlbuki toplum ve düşünce geleneğimizde modernleşmenin ve modern bilincin kesin çizgiler ve somut veriler ile belirleyemeyeceğimiz bir varoluş macerası bulunmaktadır; Bu maceranın konumlandığı ve anlamlandığı zeminin gösterilebilmesi bizim Türk modernleşmesini hermenötik bir tavırla kopuş ve devamlılık tezinin ötesinde yeniden yorumlamamıza imkân verecektir; Bunun yapılabilmesi için modernliğe nasıl bakıldığının, modern düşüncenin hangi perspektifle benimsendiğinin anlaşılması oldukça önemlidir; Bu çalışmada modern bilincin Türk düşüncesinde tam olarak ne zaman ve nasıl başladığının kesin çizgilerle tespit edilmesi gibi bir çaba bulunmamaktadır; Bunun yerine Osmanlı’nın son ve Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde modern bilincin hangi zemin ile diyalektiğe girip kendisini nasıl konumlandırdığı ve anlamlandırdığı sorgulanmaktadır;